Dịp hè này ai cũng đang mong muốn có một “tấm vé” đến thăm hòn đảo Cô Tô xinh đẹp. Nếu có dịp đến đây, du khách đừng bỏ lỡ món Cù Kỳ – Đặc sản ngon nổi tiếng đảo Cô Tô nhé. Cù Kỳ cùng họ với Cua, chỉ sống ở những vùng biển ấm. Ở ven biển nước ta, Cù kỳ đảm bảo giá trị thực phẩm chỉ có ở vùng đảo Cô Tô, Quảng Ninh.
Có thể dễ dàng nhận biết cù kỳ qua lớp mai màu khác biệt. Mai chúng có màu nâu và mắt có màu xanh lá cây, đôi càng to dữ tợn. Chúng sống ở khe đá, mảnh gỗ dọc theo các vách đá bờ biển và rừng ngập mặn, cũng như trong vỏ trai, trang trại nuôi trồng thủy sản, nhà bè và đê chắn sóng, nó rất chậm chạp, bám vào đá rất chắc chắn. Chúng có thể phát triển đến kích thước lớn (chiều rộng lên đến 12 cm), ăn các loài phù du, giáp xác nhỏ và là loài gây hại ở các trang trại nuôi trồng vẹm xanh.
Cù kỳ là món khá độc và lạ miệng nhưng không kém phần thơm ngon so với các loài hải sản khác. ũng chính bởi vậy mà thương lái đã mang cù kỳ sang các tỉnh lân cận để buôn bán, nhưng phần lớn phải chế biến qua. Nhưng thứ hải sản này có cái lạ là khó bảo quản lạnh, lại nhanh hỏng, muốn ăn cù kỳ tươi nguyên, không có cách nào khác là hãy đến vùng biển Cô Tô.
Cù kỳ là loài khá “lỳ lợm”, rất chậm chạp nhưng cực hung hăng, chúng dễ dàng kẹp chặt đối thủ bằng đôi càng to thép của mình. Người dân Quảng Ninh vẫn kể câu chuyện rằng, chỉ khi có sấm nổ chúng mới chịu thả ra. Mới nghe qua có vẻ “đáng sợ” như thế, nhưng ai đã ăn cù kỳ thì khó mà quên được vị ngon của nó. Cù kỳ ngon lạ, ngọt thứ vị ngọt của biển và đặc biệt là ăn nhiều mà không ngán. Với món cù kỳ, người ta thích nhâm nhi hai chiếc càng lớn, chứa nhiều thịt hơn hẳn càng cua, ghẹ, cắn rất đã miệng.
Cù kỳ có thể luộc đơn giản, hấp, nướng hay sốt me hoặc gọi một bát bún, miến xào cù kỳ trong mỗi lần thưởng thức. Được ưa chuộng nhất mỗi buổi sáng sớm có lẽ là bát bún cù kỳ. Món bún cù kỳ thực sự hấp dẫn thực khách với mảng màu tươi non của những cọng hành, màu hồng sậm của con cù kỳ và xanh đậm của những miếng chả lá lốt xếp đều trên mặt tô bún trắng.
Nhẫn lại hơn chúng ta sẽ có món cù kỳ nướng. Để nướng được những con cù kỳ thì phải qua giai đoạn hấp chín trước. Cù kỳ nướng trên than hồng đỏ rực cho đến khi càng cù kỳ nứt ra. Con cù kỳ thơm nức mũi, khiến những vị khách không ở gần biển phải thắc thỏm lạ lùng, con gì như cua mà không phải là cua? Thịt cù kỳ trắng hồng, thơm phức, chấm với muối tiêu vắt chanh hay tương ớt ăn đều nhớ đời.